Czym jest stiuk i jak go wykonać ?

Czym jest stiuk wenecki i jak go wykonać

Czym jest stiuk ?

Stiuk jest masą dekoracyjną składającą się z zaprawy wapiennej, gipsowej lub mieszanej (wapienno-gipsowej) oraz z proszku lub piasku marmurowego. Jest to łatwy do formowania i szybko twardniejący materiał dekoracyjny. W masie można łatwo barwić na różne kolory za pomocą odpowiednich pigmentów. Po nałożeniu na powierzchnię, stiuk musi być dokładnie wygładzony odpowiednią pacą (tzw. paca wenecka) i wypolerowany szybkimi ruchami pacy. Dodatkowo w celu zabezpieczenia przez wilgocią , zabrudzeniami itp. może zostać pokryty naturalnym woskiem. Gotowy stiuk jest bardzo twardym i odpornym na uszkodzenia materiałem o błyszczącej, lustrzanej powierzchni. Może z powodzeniem imitować droższy i trudniejszy w obróbce marmur.

Skąd pochodzi stiuk i jaka jest jego historia?

Stiuk był materiałem dekoracyjnym stosowanym szeroko już przez architektów w starożytnym

Rzymie, a w późniejszym okresie także w sztuce starochrześcijańskiej, mauretańskiej (np. dekoracje ścian Alhambry w Grenadzie). Znany i stosowany był również na terenie Ameryki prekolumbijskiej (ornamentyka i architektura Majów). Swoje triumfy w zastosowaniach dekoracyjnych święcił w okresie baroku, rokoka i klasycyzmu. Najczęściej stosowany był do wykonywania tynków, rzeźb i sztukaterii. Często imitował dużo droższy i trudniejszy w obróbce marmur. Do dnia dzisiejszego zachowały się zdobione stiukiem kolumny i rzeźby w niektórych barokowych kościołach w Polsce.

Jakie są obecne zastosowania stiuku?

Wiele z dostępnych na rynku tzw. stiuków, to tak naprawdę sztuczne substancje (np. różnego rodzaju akrylowe mieszanki z rozmaitymi dodatkami), które mają o wiele gorsze parametry (np. mniejszy połysk) od w pełni naturalnych, prawdziwych stiuków opartych wyłącznie na znanych od wieków składnikach. Dlatego nie warto kierować się wyłącznie, niższą ceną „stiuków”akrylowych i wybierać jednak nieco droższe, ale prawdziwe i ekologiczne stiuki oparte na naturalnych składnikach. Tylko takie gwarantują pełną satysfakcję nabywcy: wysoką wydajność, wspaniały wygląd, lustrzany połysk, trwałość oraz odporność na uszkodzenia i wilgoć. Stiuk wenecki w łazience

Obecnie naturalne stiuki przeżywają swój renesans,są bardzo modne i często stosowane zarówno w klasycznych jaki i nowoczesnych wnętrzach. Dziś możemy je spotkać w wielu miejscach takich jak np.: mieszkania prywatne, domy, miejsca użyteczności publicznej, zabytkowe pałace, kościoły itd. Stiuk jest często stosowany jako końcowe wykończenie kolumn i kominków. Po zabezpieczeniu specjalnym woskiem, może być z powodzeniem stosowany w łazienkach, gdzie jest realną alternatywą dla klasycznych płytek ceramicznych. Może być barwiony na wiele różnych kolorów (możliwe jest również tworzenie stiuków wielokolorowych), można do niego również dodawać intruzje i łączyć go z innymi materiałami dekoracyjnymi.

Jak prawidłowo wykonać stiuk?

UWAGA ! Niniejszy instruktaż został sporządzony na przykładzie zastosowania systemu dekoracyjnego firmy Colorifico GIOLLI o nazwie handlowej STUCCO ANTICO. W przypadku stosowania innych systemów, przedstawione informacje mogą odbiegać od zalecanych przez danego producenta sposobów aplikacji.

OBEJRZYJ KRÓTKI FILM INSTRUKTAŻOWY

Niezbędne materiały i narzędzia do wykonania stiuku:

GIOLLI - FONDO L (podkład gruntujący do przygotowania powierzchni pod położenie stiuku weneckiego);

GIOLLI - STUCCO ANTICO (masa do wykonania stiuku w ilości odpowiedniej do pokrywanej powierzchni i wcześniej zabarwiona na wybrany kolor);

GIOLLI - CERA PER STUCCO ANTICO (wosk w paście do zabezpieczenia powierzchni stiuku przed np. zachlapaniem itp.);

narzędzia i materiały: folia malarska, taśma malarska, paca wenecka, szpachelka kątowa (do wykańczania narożników), szpatułka (do wypełniania trudno dostępnych miejsc), miękka szmatka, wełna stalowa o oznaczeniu „000”.

ETAP 1: Zabezpieczenie powierzchni i elementów stałych.

Przed przystąpieniem do gruntowania i nakładania stiuku, należy zabezpieczyć folią i taśmą malarską miejsca sąsiadujące z powierzchnią na którą będziemy aplikować grunt a docelowo stiuk. Wszystkie elementy które znajdują się na wybranej powierzchni i dają się zdemontować, demontujemy. Te których nie możemy usunąć oklejamy taśmą malarską w taki sposób aby zostawić ok. 1 mm luzu na warstwę stiuku.

ETAP 2: Przygotowanie powierzchni.

Podstawową i bardzo istotną sprawą przed przystąpieniem do nakładania stiuku, jest odpowiednie przygotowanie powierzchni na którą będziemy go aplikować. Powierzchnia ta powinna być sucha, zwarta i równa. Dodatkowo wcześniej powinna zostać pokryta podkładem gruntującym GIOLLI - FONDO PER DECORATIVI LUCIDO. Po całkowitym wyschnięciu podkładu, możemy przystąpić do kolejnych etapów, czyli przygotowania masy dekoracyjnej oraz nakładania stiuku.

ETAP 3: Przygotowanie masy dekoracyjnej – stiuku.

Po otwarciu opakowania masa stiukowa powinna być delikatnie, dokładnie wymieszana aż do uzyskania jednorodnej kolorystycznie masy. Po tej operacji można przystąpić do nakładania przygotowanego produktu na wybraną powierzchnię. Będzie to tego potrzebna tzw. Paca Wenecka, oraz specjalna szpachelka kątowa do wykańczania narożników i szpatułka do wypełniania miejsc trudno dostępnych.

ETAP 4: Nakładanie stiuku.

Na wstępie wszystkie narożniki i szczeliny przy oklejonych miejscach wypełniamy stiukiem wciskając dokładnie materiał we wszystkie szczeliny za pomocą szpatułki, pacy lub innego podobnego narzędzia. Po tej operacji możemy zacząć nakładanie stiuku na pozostałej powierzchni. Materiał nakładamy stopniowo, uzupełniając wszystkie miejsca aż do pokrycia równomiernie całej powierzchni. Materiał nakładamy dość cienką warstwą, unikając tworzenia zgrubień, nierówności i pozostawiania wżerów. Gdy pierwszą warstwę mamy za sobą, trzeba poczekać na jej wyschnięcie, zazwyczaj ok. 2-4 godz. Wyschnięcie stiuku najlepiej kontrolować tam gdzie warstwa materiału jest najgrubsza czyli na taśmach, w rogach itp. Po wyschnięciu pierwszej warstwy należy delikatnie przeszlifować całość powierzchni rantem pacy, dzięki czemu usuniemy ewentualne drobne nierówności i pojawi się pierwszy zarys docelowego wzoru.

Drugą warstwę nakładamy w całości rozpoczynając od jednego z narożników. Ponieważ przy tej warstwie materiał schnie dużo szybciej, dla uzyskania najlepszego efektu zaleca się rozciąganie materiału zaczynając od mokrego do suchego, tak aby otrzymać maksymalnie gładką i równą powierzchnię. W taki sposób pokrywamy całą powierzchnię. Wszelkie niedoskonałości pozostawione na drugiej warstwie utrudnią wybłyszczenie trzeciej warstwy stiuku.

Trzecią warstwę nakładamy podobnie jak drugą z tym że w trakcie nakładania wybłyszczamy powierzchnię materiału.

ETAP 5: Wygładzanie powierzchni.

Trzecią warstwę stiuku wybłyszczamy krawędzią pacy w trakcie podsychania materiału. Stiuk wygładzamy używając do tego odpowiedniej siły (zbyt mocne dociskanie pacy może powodować wyrywanie materiału) do momentu aż uzyskamy stiuk o odpowiadającym nam połysku. Zbyt późne rozpoczęcie wybłyszczania uniemożliwi uzyskanie wysokiego połysku powierzchni, dlatego należy jednorazowo nakładać niewielką ilość materiału i kontrolować jego schnięcie. W praktyce nakładanie materiału na trzecią warstwę i jego wybłyszczanie wykonuje się stopniowo: nakładamy materiał i kontrolujemy jego schnięcie, gdy zauważymy że część materiału który nałożyliśmy jako pierwszy zaczyna podsychać zaczynamy wybłyszczanie tego fragmentu, po jego zakończeniu nakładamy świeży materiał na kolejny fragment powierzchni do momentu gdy zauważymy, ze kolejny fragment powierzchni podsycha, wtedy zaczynamy wybłyszczanie tego fragmentu itd. stopniowo cała powierzchnię, Trzecia warstwa zazwyczaj jest najcieńsza dlatego schnie najszybciej i wymaga największej uwagi. W trakcie wybłyszczania usuwamy z rantu pacy ewentualny nadmiar materiału który może się na nim zebrać. Wybłyszczanie możemy kontynuować do momentu gdy zauważymy, że stopień połysku powierzchni przestaje rosnąć. Jeżeli na powierzchni stiuku pozostały miejsca o znacznie różniącym się stopniu połysku ( matowe ) to po całkowitym wyschnięciu stiuku można spróbować je wypolerować przy użyciu wełny stalowej „ 0000” . Użycie wełny pozwoli na pewne zwiększenie połysku takich fragmentów. Uwaga! Wełny nie stosujemy do fragmentów o wysokim połysku.

ETAP 6: Woskowanie powierzchni.

Po wykonaniu wszystkich powyższych etapów i po całkowitym wyschnięciu stiuku (nie wcześniej niż po 24 godzinach) możemy przystąpić do nakładania wosku. Nakładamy go pacą wenecką lub miękką szmatką, (w zależności od tego czy jest to wosk w formie stałej czy płynnej), jednorazowo cienką warstwą na całej powierzchni, unikając nakładania nadmiernej ilości. Po jego wyschnięciu (czas schnięcia zależny jest od grubości warstwy , temperatury i wilgotności otoczenia) możemy powierzchnię wypolerować za pomocą szmatki bawełnianej. Użycie nadmiernej ilości wosku spowoduje wydłużenie czasu jego schnięcia, zwiększy zużycie i może utrudnić polerowanie.

Szczegółowe instrukcje stosowania poszczególnych produktów najdziecie Państwo w kartach technicznych udostępnianych przez producenta lub dystrybutora.

Autor artykułu: Daniel Pietrzyk